Τρώγοντας από τα έτοιμα (ή τα ξένα)

Φαντάζομαι ότι κινούμαι στα όρια της νομιμότητας παραθέτοντας το κομμάτι άνευ αδείας, αλλά όταν διάβασα την ερώτηση: «Πώς μπορώ να κάνω το γιο μου να κοιμάται και μετά τις 4.00 το πρωί», σκέφτηκα εσένα, φιλενάδα (+φίλε). Το απόσπασμα είναι από το πολύ ενδιαφέρον FAQ-βιβλίο, μετάφραση, συμπύκνωση δική μου.

(Νομίζω ότι εσείς ειδικά τα ξέρετε όλα αυτά, απλώς έχω σηκωθεί πρωί και η μεταγραφή του κειμένου είναι ένας καθησυχαστικός τρόπος να ξεκινάς τη μέρα.)

------------------------------------

Απάντηση: Πολλά παιδιά στο φάσμα αντιμετωπίζουν δυσκολία στο να αναπτύξουν αυτό που εμείς θεωρούμε νορμάλ ωράριο ύπνου. Πολύ συχνά παιδιά στο φάσμα χρειάζονται λιγότερες ώρες ύπνου από τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης.

Προτού επιχειρήσετε να αλλάξετε τις συνήθειες του ύπνου του παιδιού σας, ξεκαθαρίστε για ποιο λόγο θέλετε το κάνετε, για ‘κείνο ή για σας. Εξίσου σημαντικοί αμφότεροι οι λόγοι, απλώς πρέπει να είναι σαφής ο διαχωρισμός τους προκειμένου να προσεγγίσει κανείς το πρόβλημα σωστά.

• Ρωτήστε τον εαυτό σας τα παρακάτω:
• Το παιδί είναι λειτουργικό κατά τη διάρκεια της ημέρας?
• Νυστάζει στο σχολείο?
• Πόσο συχνά και για πόση ώρα το παιδί κοιμάται ενδιαμέσως?
• Αυτοί οι ενδιάμεσοι ύπνοι είναι φυσιολογικοί για την ηλικία του παιδιού η οφείλονται στην έλλειψη νυχτερινού ύπνου?
• Τι ώρα πάει το παιδί για ύπνο?
• Τι ώρα ξεκινάτε την προ του ύπνου ρουτίνα?
• Τι ώρα κοιμάται εν τέλει το παιδί?
• Εσείς τι ώρα κοιμάστε?
• Το παιδί κοιμάται στο δικό του κρεβάτι/δωμάτιο, αν όχι πού?
• Νιώθετε κουρασμένος κατά τη διάρκεια της μέρας λόγω της έλλειψης ύπνου?
• Αισθάνεστε ότι αυτό συμβαίνει εξαιτίας των ωρών που σας απασχολεί το παιδί ή λόγω του ότι είναι συχνά μαζί σας το βράδυ, στο κρεβάτι σας ή σας ξυπνάει μέσα στη νύχτα?

Αν το παιδί όντως στερείται τον ύπνο, αυτό θα επηρεάζει την απόδοσή του κατά τη διάρκεια της ημέρας και θα εμποδίζει την πρόοδο και την εκπαίδευσή του.

Πάντα να κάνετε μπάνιο το παιδί πριν τον ύπνο, να είναι με άδεια κύστη και χορτάτο. Αν ξυπνάει στις 4:00 για να φάει δώστε του κάτι πρόχειρο και ζητήστε του να μείνει στο κρεβάτι μέχρι τις 6:00.

Προκειμένου να μάθει την καινούρια ρουτίνα, αγοράστε του ένα ξυπνητήρι.

Βάλτε το να χτυπήσει στις 6:00 και εξηγήστε του ότι μπορεί να σηκωθεί από το κρεβάτι μόνο αφού χτυπήσει το ξυπνητήρι.

Δείξτε του το σκοτάδι και το φως έξω, ώστε να εμπεδώσει τη διαφορά «μέρας-νύχτας». Όταν χτυπήσει το ξυπνητήρι σηκωθείτε κι εσείς μαζί του και κάντε μαζί κάτι που του αρέσει. Αν σηκωθεί προτού χτυπήσει το ξυπνητήρι, βεβαιωθείτε ότι όλες οι ανάγκες του είναι καλυμμένες (δεν πεινάει και δε θέλει τουαλέτα) και οδηγήστε τον ξανά στο κρεβάτι.

Αν το παιδί δεν επιστρέφει στο κρεβάτι του ξεκινήστε με πιο αργό ρυθμό. Βάλτε το ξυπνητήρι στις 4:02. Αναγκάστε το παιδί να περιμένει αυτά τα δυο λεπτά στο κρεβάτι και να σηκωθεί μόνο αφότου χτυπήσει το ξυπνητήρι. Αφού το παιδί κατακτήσει τη δίλεπτη αναμονή, αυξήστε το χρόνο ρυθμίζοντας το ξυπνητήρι για τις 4:05. μετά 4:08, 4:11 κ.ο.κ.

Άλλη ιδέα είναι να προσπαθήσετε να του κόψετε τον ενδιάμεσο ύπνο.

Αν από την άλλη πλευρά το παιδί δείχνει να μη χρειάζεται περισσότερο ύπνο, αλλά το ωράριο του εξαντλεί εσάς προσπαθήστε να αλλάξετε τη ρουτίνα του ύπνου του κάνοντας μια αλλαγή κάθε φορά. Αν πχ αποφασίσετε να μάθετε το παιδί να κοιμάται στο δικό του κρεβάτι, μην συνδυάσετε την προσπάθεια αυτή με αλλαγή του ωραρίου ή ταυτόχρονη εκμάθηση τουαλέτας.

Προσπαθήστε να βάλετε το παιδί για ύπνο αργότερα από τη συνηθισμένη του ώρα. Αν το παιδί κοιμάται κατά τις 9.00 μην το βάλετε για ύπνο στις 9.45, αλλά στις 11.00. Σκεφτείτε ποιες ώρες σας είναι πιο χρήσιμες, οι πρωινές ή οι βραδινές και μην ξαφνιαστείτε αν το παιδί παρότι θα πάει για ύπνο αργά για μερικές μέρες πάλι θα ξυπνάει πολύ νωρίς.

--------------------------------------------------------------------------

(το ξαναλέμε, σε μια επίφαση νομιμοφροσύνης, το παραπάνω είναι απόσπασμα από το βιβλίο της Shira Richman, "Encouraging Appropriate Behavior for Children on the Autism Spectrum : Frequently Asked Questions")