12.9.08

Τρώγοντας από τα έτοιμα (ή τα ξένα)

Φαντάζομαι ότι κινούμαι στα όρια της νομιμότητας παραθέτοντας το κομμάτι άνευ αδείας, αλλά όταν διάβασα την ερώτηση: «Πώς μπορώ να κάνω το γιο μου να κοιμάται και μετά τις 4.00 το πρωί», σκέφτηκα εσένα, φιλενάδα (+φίλε). Το απόσπασμα είναι από το πολύ ενδιαφέρον FAQ-βιβλίο, μετάφραση, συμπύκνωση δική μου.

(Νομίζω ότι εσείς ειδικά τα ξέρετε όλα αυτά, απλώς έχω σηκωθεί πρωί και η μεταγραφή του κειμένου είναι ένας καθησυχαστικός τρόπος να ξεκινάς τη μέρα.)

------------------------------------

Απάντηση: Πολλά παιδιά στο φάσμα αντιμετωπίζουν δυσκολία στο να αναπτύξουν αυτό που εμείς θεωρούμε νορμάλ ωράριο ύπνου. Πολύ συχνά παιδιά στο φάσμα χρειάζονται λιγότερες ώρες ύπνου από τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης.

Προτού επιχειρήσετε να αλλάξετε τις συνήθειες του ύπνου του παιδιού σας, ξεκαθαρίστε για ποιο λόγο θέλετε το κάνετε, για ‘κείνο ή για σας. Εξίσου σημαντικοί αμφότεροι οι λόγοι, απλώς πρέπει να είναι σαφής ο διαχωρισμός τους προκειμένου να προσεγγίσει κανείς το πρόβλημα σωστά.

  • Ρωτήστε τον εαυτό σας τα παρακάτω:
  • Το παιδί είναι λειτουργικό κατά τη διάρκεια της ημέρας?
  • Νυστάζει στο σχολείο?
  • Πόσο συχνά και για πόση ώρα το παιδί κοιμάται ενδιαμέσως?
  • Αυτοί οι ενδιάμεσοι ύπνοι είναι φυσιολογικοί για την ηλικία του παιδιού η οφείλονται στην έλλειψη νυχτερινού ύπνου?
  • Τι ώρα πάει το παιδί για ύπνο?
  • Τι ώρα ξεκινάτε την προ του ύπνου ρουτίνα?
  • Τι ώρα κοιμάται εν τέλει το παιδί?
  • Εσείς τι ώρα κοιμάστε?
  • Το παιδί κοιμάται στο δικό του κρεβάτι/δωμάτιο, αν όχι πού?
  • Νιώθετε κουρασμένος κατά τη διάρκεια της μέρας λόγω της έλλειψης ύπνου?
  • Αισθάνεστε ότι αυτό συμβαίνει εξαιτίας των ωρών που σας απασχολεί το παιδί ή λόγω του ότι είναι συχνά μαζί σας το βράδυ, στο κρεβάτι σας ή σας ξυπνάει μέσα στη νύχτα?

Αν το παιδί όντως στερείται τον ύπνο, αυτό θα επηρεάζει την απόδοσή του κατά τη διάρκεια της ημέρας και θα εμποδίζει την πρόοδο και την εκπαίδευσή του.

Πάντα να κάνετε μπάνιο το παιδί πριν τον ύπνο, να είναι με άδεια κύστη και χορτάτο. Αν ξυπνάει στις 4:00 για να φάει δώστε του κάτι πρόχειρο και ζητήστε του να μείνει στο κρεβάτι μέχρι τις 6:00.

Προκειμένου να μάθει την καινούρια ρουτίνα, αγοράστε του ένα ξυπνητήρι.

Βάλτε το να χτυπήσει στις 6:00 και εξηγήστε του ότι μπορεί να σηκωθεί από το κρεβάτι μόνο αφού χτυπήσει το ξυπνητήρι.

Δείξτε του το σκοτάδι και το φως έξω, ώστε να εμπεδώσει τη διαφορά «μέρας-νύχτας». Όταν χτυπήσει το ξυπνητήρι σηκωθείτε κι εσείς μαζί του και κάντε μαζί κάτι που του αρέσει. Αν σηκωθεί προτού χτυπήσει το ξυπνητήρι, βεβαιωθείτε ότι όλες οι ανάγκες του είναι καλυμμένες (δεν πεινάει και δε θέλει τουαλέτα) και οδηγήστε τον ξανά στο κρεβάτι.

Αν το παιδί δεν επιστρέφει στο κρεβάτι του ξεκινήστε με πιο αργό ρυθμό. Βάλτε το ξυπνητήρι στις 4:02. Αναγκάστε το παιδί να περιμένει αυτά τα δυο λεπτά στο κρεβάτι και να σηκωθεί μόνο αφότου χτυπήσει το ξυπνητήρι. Αφού το παιδί κατακτήσει τη δίλεπτη αναμονή, αυξήστε το χρόνο ρυθμίζοντας το ξυπνητήρι για τις 4:05. μετά 4:08, 4:11 κ.ο.κ.

Άλλη ιδέα είναι να προσπαθήσετε να του κόψετε τον ενδιάμεσο ύπνο.

Αν από την άλλη πλευρά το παιδί δείχνει να μη χρειάζεται περισσότερο ύπνο, αλλά το ωράριο του εξαντλεί εσάς προσπαθήστε να αλλάξετε τη ρουτίνα του ύπνου του κάνοντας μια αλλαγή κάθε φορά. Αν πχ αποφασίσετε να μάθετε το παιδί να κοιμάται στο δικό του κρεβάτι, μην συνδυάσετε την προσπάθεια αυτή με αλλαγή του ωραρίου ή ταυτόχρονη εκμάθηση τουαλέτας.

Προσπαθήστε να βάλετε το παιδί για ύπνο αργότερα από τη συνηθισμένη του ώρα. Αν το παιδί κοιμάται κατά τις 9.00 μην το βάλετε για ύπνο στις 9.45, αλλά στις 11.00. Σκεφτείτε ποιες ώρες σας είναι πιο χρήσιμες, οι πρωινές ή οι βραδινές και μην ξαφνιαστείτε αν το παιδί παρότι θα πάει για ύπνο αργά για μερικές μέρες πάλι θα ξυπνάει πολύ νωρίς.

--------------------------------------------------------------------------

(το ξαναλέμε, σε μια επίφαση νομιμοφροσύνης, το παραπάνω είναι απόσπασμα από το βιβλίο της Shira Richman, "Encouraging Appropriate Behavior for Children on the Autism Spectrum : Frequently Asked Questions")

9 σχόλια:

mamma είπε...

Μήπως έχεις κάτι έτοιμο για την ερώτηση: "Πως μπορώ να κάνω το γιό μου να μην κοιμάται σερί από τις 17:00 μέχρι τις 06:30, ώστε να καταφέρω φέτος να τον πάω πισίνα."

Φυσικά το κλειδί είναι η φράση "...ξεκαθαρίστε για ποιο λόγο θέλετε το κάνετε, για ‘κείνο ή για σας...".

Εγώ, καθότι μεσήλιξ, αν δεν κοιμηθώ το μεσημέρι μισή ώρα δεν μπορώ να λειτουργήσω το υπόλοιπο της ημέρας. Σε αντίθεση με τον Παύλο. Επιμένω να ξαπλώσει, αρχίζει γκρίνια και μυξόκλαμα μέχρι τις 17:00 περίπου που κουράζεται και κλείνει τα μάτια του. Στις 19:00 επιχειρώ να τον ξυπνήσω αλλά αποτυγχάνω.
Υποθέτω πως αν επιχειρήσω να τον σηκώσω μετά από τρία τέταρτα ή το πολύ μία ώρα, δεν θα έχει προλάβει να βυθιστεί και θα μπορεί να ξυπνήσει.

Αυτό είναι το πρόγραμμα που θα ακολουθήσω από Δευτέρα. Θα δω αν θα έχει αποτέλεσμα.

Maria είπε...

καλημερα,καλο ΣΚ να εχουμε .
Τωρα, για το θεμα που αναφερεις,δεν εχω να πω και πολλα,ο Π.καποιες φορες (συχνα εποχες που ηταν λιγο πριν απο εμφανη βελτιωση του)ειχε προβλημα με τον υπνο,αργουσε να κοιμηθει αλλα υπακουε οταν του ελεγα να μην σηκωνεται απο το κρεβατι του.
Επισης παρατηρησα οτι αυτο γινοταν συχνοτερα τους καλοκαιρινους μηνες που ειχε ζεστη, μαλιστα καποιες φορες ειχα βρει τον Π. στη κουζινα να καθεται μπροστα στο ανοιχτο ψυγειο .Οταν τον ρωτησα " γιατι εισαι εκει Π." , μου ειπε , " γιατι εδω εχει δροσια".!
Τα αυτιστικα επηρεαζονται ΚΑΙ απο τη θερμοκρασια του χωρου οπου ζουν.Το εχω συζητησει και με γνωστο ψυχιατρο αυτο. Απο τη στιγμη που του βαλαμε κλιματιστικο στο δωματιο του, η βελτιωση στο θεμα αυτο ηταν τεραστια.

MiKy είπε...

Θα πρόσθετα απο την εμπειρία μου ότι πρέπει να έχει κουραστεί αρκετά στη διάρκεια της μερας.

Και φυσικά, όλα αυτά που λέμε για τα ιδιαίτερα παιδάκια μας έχουν εφαρμογή σε ΟΛΑ τα παιδάκια.Απλώς μερικά μπορούν να προσαρμοστούν με λιγότερα βήματα στη διαδικασία.

Lia είπε...

Καλημερούδια!
Thanks, θα το μελετήσω αργότερα πιο προσεκτικά το ύπνος μετά τις 4:00.
Εμείς που αποφύγαμε τον αγιασμό, τώρα αγωνιούμε για την ερχόμενη Πέμπτη, την πρώτη μας μέρα. Εναποθέτω τις ελπίδες μου στην προσαρμοστικότητα που έχει επιδείξει μέχρι τώρα σε νέα σχολικά περιβάλλοντα και στον καλό Θεούλη. Μάλλον θα πονέσουμε πολύ για κάποιο διάστημα, αλλά μαθημένα τα βουνά απ' τα χιόνια

houz είπε...

Ακολουθεί ( ίσως ) εκτενέστερο σχόλιο.

Προς το παρόν αρκετά ενδιαφέρον ink με απλές, καλές και νομιμόφρωνες ( πάντα ) stratigies :

http://www.autismsa.org.au/html/strategies/infosheets.html

athanasia είπε...

Είχαμε τέτοια ζητήματα με την Χριστίνα, κυρίως στην εφηβεία, είτε ως μεγάλη καθυστέρηση του ύπνου ως αργά τη νύχτα είτε ως οριστικό ξύπνημα την νύχτα ή τα ξημερώματα. Συνήθως πήγαινε μαζί με περιόδους έντονου άγχους (π.χ. πριν ή μετά από πάρτυ ή διακοπές, ή μετά από έντονη κρίση θυμού). Τις περισσότερες φορές η αϋπνία συνοδευόταν από γκρίνια, κλάματα και τελικά κρίσεις θυμού, οπότε η κατάσταση μπορούσε να γίνει πάρα πολύ δύσκολη, όχι μόνον για μας αλλά και για τους γείτονες. Μετά από ένα μεγάλο διάστημα αμοιβαίας εξάντλησης, συστήθηκε από τον γιατρό χαπάκι περιστασιακά, σε ημέρες στ' αλήθεια "ύποπτες" για σοβαρό νυχτερινό πρόβλημα, πράγμα που έγινε με συχνότητα το πολύ μια φορά την εβδομάδα στις κακές εποχές. Το σύστημα πέτυχε, γιατί το σποραδικό χαπάκι σταδιακά εξαφάνισε τις πολύ δύσκολες νύχτες (που με τη σειρά τους δημιουργούσαν χειρότερο άγχος στη Χριστίνα στην διάρκεια της ημέρας, από κούραση και στενοχώρια, πράγμα που οδηγούσε σε φαύλο κύκλο και διαιώνιζε την κατάσταση).

Με την σταδιακή εξαφάνιση των σοβαρών ζητημάτων, το ξυπνητήρι και τα κλειστά σκούρα κι ο κλιματισμός στο δωμάτιό της αποδείχθηκαν υπεραρκετά για να την κρατούν στο κρεβάτι της, είτε κοιμισμένη είτε όχι. Σήμερα, αν δεν κοιμάται (συμβαίνει συνήθως αν περιμένει κάτι ευχάριστο), απλώς μένει στο κρεβάτι της ώσπου να έρθει η ώρα να σηκωθεί, γιαυτό και σηκώνεται ευδιάθετη (ακόμη κι αν δεν έχει κοιμηθεί πολύ).

Είναι κατ' αρχήν σωστή η διάκριση, να σκεφτεί ο γονιός αν προσπαθεί ν' αλλάξει τις συνήθειες ύπνου του παιδιού για τον ίδιο ή για το παιδί. Μπορεί οι ώρες του παιδιού να μην είναι τόσο "περίεργες", κι απλώς να μην συμβαδίζουν εντελώς με τις ώρες που βολεύουν τον γονιό, ή μπορεί ο γονιός να είναι υπερβολικά αγχώδης ο ίδιος και να του είναι αδύνατο να κοιμηθεί ακόμη κι αν το παιδί είναι άυπνο μεν, αλλά ήσυχο στο κρεβάτι του. Εκεί, νομίζω (απ' όσα έχω δει) ότι η προσπάθεια υπερελέγχου προκαλεί άσκοπη πίεση στο παιδί εις βάρος άλλων προτεραιοτήτων. Από την άλλη όμως, αν οι αϋπνίες είναι συχνές κι η νύχτα τόσο ταραγμένη ώστε ν' αφήνει μηδενικό ή ελάχιστο περιθώριο ησυχίας και ύπνου για τον γονιό, η κατάσταση δεν μπορεί να μείνει έτσι. Εξαντλημένος γονιός σημαίνει (αν όχι αμέσως πάντως σύντομα) γονιός εκνευρισμένος, χωρίς αντανακλαστικά, με μόνιμο πονοκέφαλο, χωρίς δυνάμεις για δουλειά (και δεν εννοώ μόνον δουλειά με το παιδί), με πολύ κακές συνέπειες για όλη την οικογένεια, άρα και για το παιδί. Και, δυστυχώς, το έχω δει κι αυτό...

Καλό Σαββατοκύριακο! :)

Υ.Γ. mamma, o ύπνος του γονιού αργά το μεσημέρι είναι δύσκολη δουλειά όταν το παιδί είναι τόσο μικρό, αλλά όπου να 'ναι ο Παύλος θα μάθει να παίζει μόνος του όσο εσύ ξεκουράζεσαι (και μάλιστα θα το ευχαριστιέται αυτό το διάστημα της ησυχίας). :)

houz είπε...

H διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού της οικογένειας είναι ζωτικής σημασίας είτε πρόκειται για τον ύπνο είτε για την εκπαίδευση - κατ οίκων παρέμβαση είτε για την ψυχαγωγία των τέκνων είτε για ένα σωρό άλλες λεπτομέρειες της ζωής μας.
Και δυστυχώς κάποιες φορές θυμίζει το θεώρημα του Φερμά

Το δύσκολο έργο είναι να καθοριστούν κάθε φορά το τι είναι αναγκαίο, το τι εφικτό και το τι καλό είναι να συμβεί.

Το τέκνο μας εμφανίζει διαταραχές ύπνου :
είτε όταν αλλάζει περιβάλλον ( επιστροφή από παραθέριση στην πόλη ),
είτε όταν περνάει άγχος ( βλέπε μου λένε ότι θα πάω σε ένα νέο σχολείο μα καλά τι έχει το παλιό που περνούσα ωραία. Τελικά αυτοί οι μεγάλοι πρέπει να είναι αρκετά χαζοί )
είτε τέλος όταν πρόκειται να κάνει ένα τεράστιο άλμα σε κάποιον τομέα ( μαντέψτε ποιο θέλουμε να ισχύει ).

Καλό Σαββατοκύριακο! :)

Υ.Γ Άκρως extreme σχόλια :

Μεταξύ 4:00 π.μ. και 6:00 π.μ. έχουμε κάνει τις καλύτερες συνεδρίες με δομημένο παιχνίδι μια εποχή.

Έχει αρκετά ωραίες ταινίες στο Μεγάλο κανάλι.

Το εκνευριστικό είναι να ξυπνήσεις με το ζόρι, να πιείς ένα έξτρα ενισχυμένο καφέ για να ανοίξει το μάτι και μόλις είσαι έτοιμος για «υπηρεσία» να σου κοιμηθεί το τέκνο.

Να σου κοιμηθεί η προηγούμενη αλλαγή με αποτέλεσμα να βρεις το τέκνο να έχει απλώσει τα περιεχόμενα από τα κουζινοντουλάπια στο πάτωμα και όχι με minimal διακόσμηση.

Να κοιμηθεί το τέκνο 5’ πριν την επερχόμενη αλλαγή υπηρεσίας σου ( Να μην λέμε μόνο τα κακά )

Νίκος είπε...

Γειά χαρά,

παρακολουθώ το blog καιρό τώρα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Ρίξε μια ματιά στο παρακάτω link, μπορεί να σου φανεί χρησιμο.

http://imerologiodaskalou.blogspot.com

Μαριλένα είπε...

Καλημέρα :-),

λοιπόν από προβλήματα ύπνου έχω πάρει μόνο μια μικρή γεύση κι ευτυχώς γιατί η αϋπνία με τρελαίνει-ενώ οι υπόλοιποι την καταβρίσκουν, ακούγομαι σα να λέω.

Νίκο, σ΄ευχαριστώ για το λινκ, θα το μελετήσω.